Wat is situationeel leiderschap?

Leidinggeven is niet makkelijk. Ervaren leidinggevenden hebben dagelijks nog steeds te maken met pittige uitdagingen waar ze mee om moeten gaan terwijl minder ervaren en startende managers vaak raken ondergesneeuwd door de werkdruk en de harde eisen van het hoger management. Om dan nog maar te zwijgen over de teamleden die individueel hun eigen uitdagingen, problemen en ambities hebben. Hoe ga je daar mee om en welke leiderschapsstijl pas je toe om toch tot het beste resultaat te komen? Situationeel leiderschap kan je hierbij helpen!

Situationeel leiderschap model

In de jaren zeventig hebben Paul Hersey en Ken Blanchard het zogenaamde situationeel leiderschap model uitgewerkt. Met het model kun je als leidinggevende heel goed beoordelen in welke mate je een teamlid moet ondersteunen of coachen en welke leiderschapsstijl het beste past. De uitdaging is dat ieder teamlid zijn eigen persoonlijkheid heeft terwijl jij die als leidinggevende ook hebt. Feitelijk is het niet de taak van een teamlid om zich aan jou aan te passen, maar juist andersom. En dat is niet makkelijk!

Meten is weten

Met het situationeel leiderschap model leer je in welke mate jij een teamlid moet sturen en/of moet ondersteunen. Dit is deels afhankelijk van de leiderschapsstijl die je toepast, maar ook van hoe de medewerker presteert. Heb je te maken met een volwassen teamlid met een hoog verantwoordelijkheidsgevoel of met een junior die net aan zijn eerste fulltime job is begonnen? Deze twee verschillende teamleden die heel goed tegelijkertijd een onderdeel van jouw team kunnen zijn vragen om een andere approach. 

Ondersteunend gedrag

Een ervaren medewerker die al jaren een bepaalde functie binnen jouw team bekleed hoef je niet meer te vertellen hoe het reilt en zeilt binnen het team en de organisatie. Je hebt zelfs de kans dat hij of zij haast op gelijkwaardig niveau als jij presteert. Wanneer je het wel prima vindt en denkt dat deze medewerker weinig tot geen aandacht nodig heeft, kun je er wel eens flink naast zitten. Dergelijke medewerkers kunnen bijvoorbeeld gedemotiveerd raken, omdat de langverwachte mogelijkheden om binnen een bedrijf door te groeien uitblijven. 

Sturend gedrag

Sturend gedrag is belangrijk als je een jonge en onervaren medewerker hebt die je in het diepe hebt gegooid, maar het hoofd nauwelijks boven water kan houden. Deze medewerkers hebben ten eerste veel meer aandacht nodig, maar ook de nodige sturing. Om snel in een modus te komen om op een gelijkwaardig niveau als andere teamleden te kunnen presteren. Door afgebakende opdrachten te geven kun je een teamlid laten presteren zonder dat je hem of haar volop moet ondersteunen. Jij bepaald immers welke taken die medewerker wel of niet uitvoert.

Situationeel leiderschap in vier vakken

Feitelijk kun je het situationeel leiderschap opdelen in vier vakken. Waarmee je kunt bepalen in welke mate een medewerker sturing en/of ondersteuning nodig heeft. Hierdoor leer je op welke momenten je moet leiden, begeleiden, steunen of moet delegeren. Onervaren medewerkers en medewerkers die hun draai niet kunnen vinden zou je meer moeten leiden en begeleiden terwijl je ervaren medewerkers met een hoog verantwoordelijkheidsgevoel meer moet steunen en waar je meer taken moet delegeren.